Als iemand overlijdt, worden diens bezittingen en eventuele schulden verdeeld. Daarbij kan er sprake zijn van een wettelijke verdeling, maar ook van een testament waarin precies staat wie wat erft. Beide vormen vallen onder de noemer erfrecht. Op deze pagina krijg je antwoord op de volgende vragen over erfrecht:
- Wat is het verschil tussen testamentair erfrecht en versterferfrecht?
- Wat is erfbelasting en wie moet daar aangifte voor doen?
- Wat is een verklaring van erfrecht en door wie kan ik die laten opstellen?
- Wat is een verklaring van executele en wie kan die voor mij opstellen?
- Wat is een boedelbeschrijving en wie stelt die op?
- Wat kan een erfrecht advocaat allemaal voor mij regelen?
- Wat kan een notaris allemaal voor mij regelen in het kader van erfrecht?
Ben je op zoek naar een erfrechtadvocaat of notaris in jouw omgeving die je verder kan helpen? Met de MyGo Matchmaker vind je direct een gekwalificeerde vakspecialist bij jou in de buurt.
Je kunt de MyGo Matchmaker zowel telefonisch als online gebruiken. Voor online, klik op de Matchmakerknop. Voor telefonisch, bel 085 106 1600.
Erfgenamen: testament of wettelijke verdeling
Wie de erfgenamen zijn bij iemands overlijden, wordt bepaald door de aanwezigheid van een testament. Als er een testament is, heeft de overledene daarin zelf laten vastleggen wie de erfgenamen zijn (testamentair erfrecht). De erfgenamen kunnen dan bijvoorbeeld ook een goed doel, een stichting of een oude vriend zijn.
Is er geen testament, dan er is sprake van een wettelijke verdeling (versterferfrecht) en worden er vier groepen erfgenamen onderscheiden. De erfgenamen zijn altijd familieleden van de overledene. Het gaat om de volgende groepen:
- Echtgenoot, geregistreerde partner en kinderen
- Geen pleeg- of stiefkinderen: die moeten als erfgenamen in een testament worden opgenomen - Ouders, broers en zussen
- Als zij allemaal niet meer leven, worden de kinderen van de broers en zussen tot erfgenamen benoemd - Grootouders
- Overgrootouders
In sommige gevallen zijn er geen erfgenamen. De erfenis gaat dan naar de staat. Als de overledene een partner en kinderen had, geldt de wettelijke verdeling en krijgt de partner (de langstlevende ouder) de gehele erfenis. Die partner is dan een deel van de erfenis ‘schuldig’ aan de kinderen, wat ze krijgen als de partner overlijdt. Hij of zij kan er echter ook voor kiezen om dat erfdeel op vrijwillige basis meteen aan de kinderen te schenken.
De langstlevende ouder kan de wettelijke verdeling tot drie maanden na het overlijden van diens partner ongedaan maken. In dat geval blijft de nalatenschap onverdeeld tussen die ouder en de kinderen. Zij kunnen dan in overleg een nieuwe verdeling maken.
Als de langstlevende partner hertrouwt, kunnen de kinderen een beroep doen op het wilsrecht. Dat houdt in dat ze bepaalde goederen uit de erfenis als hun eigendom kunnen laten vastleggen. De stiefouder en de langstlevende ouder mogen daar gedurende hun leven echter nog wel gebruik van maken (vruchtgebruik).
Als iemand erfgenamen wil onterven, moet diegene dat in een testament opnemen. Die erfgenamen houden echter wel altijd recht op een legitieme portie. Dit is ook het geval als een ouder één of meerdere van diens kinderen onterft: zij hebben dan nog altijd recht op een kindsdeel. Alleen als ze zelf besluiten de erfenis te verwerpen, ontvangen ze niets.
Erfbelasting
Erfbelasting is de belasting die over erfenissen wordt geheven. Het is afhankelijk van het totaalbedrag van de erfenis en van de relatie tussen de erflater en de ontvanger (zie de vier groepen erfgenamen) hoeveel erfbelasting er betaald moet worden. Dit is te berekenen aan de hand van een tool van de Belastingdienst.
Er kan bij erfbelasting sprake zijn van een vrijstelling. Hoe meer de erflater en de ontvanger volgens de vier groepen van erfgenamen met elkaar verbonden zijn, hoe hoger die vrijstelling erfbelasting is. De partner van de overledene krijgt bijvoorbeeld een hogere vrijstelling dan de broers en zussen.
Er hoeft alleen erfbelasting betaald te worden als de waarde van de erfenis groter is dan de vrijstelling. Over het bedrag dat na de vrijstelling overblijft, wordt dan belasting geheven. De hoogte van dat belastingpercentage is ook weer afhankelijk van de relatie tussen de erflater en de ontvanger.
Erfgenamen kunnen samen aangifte erfbelasting doen, maar dat kan ook los van elkaar. De Belastingdienst heeft er een speciaal formulier voor, dat de erfgenamen na het overlijden van de erflater automatisch toegestuurd krijgen. Vervolgens hebben de erfgenamen acht maanden de tijd om de belastingaangifte te doen of dat uit te besteden aan een notaris.
Verklaring van erfrecht
In een verklaring van erfrecht, ook wel akte van erfrecht of bewijs van erfrecht genoemd, staat wie de overledene is, hoe diens nalatenschap is geregeld en wie als erfgenamen zijn aangewezen. Erfgenamen kunnen daarmee aantonen dat ze aanspraak kunnen maken op de banktegoeden van de overledene.
Een verklaring van erfrecht wordt altijd opgesteld door een notaris. Daarvoor moet een verzoek worden gedaan. Een verklaring van erfrecht aanvragen is alleen mogelijk voor mensen die daadwerkelijk aan kunnen tonen dat ze de verklaring nodig hebben om de erfenis af te wikkelen.
Voordat een notaris een erfrecht verklaring afgeeft heeft hij eerst verschillende gegevens nodig, waaronder een kopie van de overlijdensakte. Vervolgens brengt hij alle erfgenamen en de wilsbeschikkingen van de overledene in kaart. Hij doet daarvoor navraag bij onder andere het Centraal Testamentenregister en de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens. De verklaring wordt vervolgens naar de erfgenamen opgestuurd. Als zij hem hebben ondertekend en geretourneerd, is de aanvraag definitief.
Een verklaring van erfrecht kan door de notaris worden ingeschreven bij het Kadaster, wat vooral handig is als een erfenis bestaat uit een huis, boot of een stuk grond. Na die inschrijving staan de erfgenamen dan als eigenaar van die spullen of dat stuk grond in het Kadaster, waardoor er geen problemen zullen zijn met onder andere de WOZ-aanslag.
In sommige gevallen, bijvoorbeeld als de overledene wel in Nederland woonde maar ook een woning in het buitenland had, is er een Europese verklaring van erfrecht nodig. Die verklaring kan dan zowel in Nederland als in het buitenland gebruikt worden om toegang te krijgen tot de rekeningen en de woningen van de overledene.
Tot 2012 vroegen banken vaak om een verklaring van erfrecht, maar sinds dat jaar is dat in meerdere situaties geen vereiste meer. Het gaat om de volgende drie situaties: 1. Als er sprake is van een langstlevende testament en de partner van de overledene nog leeft; 2. Als de overledene geen testament heeft opgesteld; 3. Als het totale banksaldo van de overledene lager is dan €100.000.
Zoek je een notaris bij jou in de buurt die een verklaring van erfrecht voor je kan opstellen? Raadpleeg dan de MyGo Matchmaker of bel naar 085 106 1600.
Verklaring van executele
Als er na iemands overlijden een executeur is benoemd (die bepaalde taken op zich gaat nemen bij het uitvoeren van het testament) en diegene die rol heeft aanvaard, wordt er een verklaring van executele opgesteld. De executeur kan ofwel in het testament van de overledene, ofwel in een losse akte benoemd zijn. De verklaring kan onder andere worden gebruikt als de executeur toegang wil tot geblokkeerde bankrekeningen van de overledene om betalingen te doen.
Net als een verklaring van erfrecht wordt een verklaring van executele opgesteld door een notaris. De notaris legt daarmee vast wie er tot executeur is benoemd en wat diens taken zullen zijn. Daarvoor zijn onder andere het bewijs van overlijden en persoonsgegevens van de executeur nodig. De executeur krijgt de verklaring en een brief met uitleg over diens taken opgestuurd; de aanvraag is definitief als de verklaring ondertekend is teruggestuurd.
Boedelbeschrijving
Een boedelbeschrijving erfrecht is een overzicht van het bezit en de schulden van de overledene op de dag dat diegene overleed. Het is geen gedetailleerde beschrijving van iemands inboedel, maar een inventarisatie van de waarde van de nalatenschap. Voorbeelden van zaken die in een boedelbeschrijving zijn opgenomen, zijn (vakantie)woningen, bedrijfspanden, sieraden, kunst, belastingschulden en buitenlandse schulden.
Het opmaken van een boedelbeschrijving is verplicht als de nalatenschap door één of meer van de erfgenamen beneficiair is aanvaard. Dat houdt in dat ze eventuele schulden van de overledene niet willen erven en de erfenis alleen accepteren als er meer bezittingen dan schulden zijn.
Als een van de erfgenamen minderjarig is of onder bewind staat, moet diens bewindvoerder de erfenis beneficiair accepteren. De boedelbeschrijving wordt in die situatie opgesteld door een notaris.
Als er een executeur is aangewezen, is het opstellen van de boedelbeschrijving een van diens taken. De executeur moet de boedelbeschrijving vervolgens aan de andere erfgenamen verstrekken, om hen informatie te geven over de samenstelling van de nalatenschap.
Het kan gebeuren dat er geen executeur is, maar dat er wel meerdere erfgenamen zijn die kunnen aantonen dat ze belang bij de boedelbeschrijving hebben. In dat geval wijst de kantonrechter een notaris aan die de beschrijving opstelt.
Erfrecht advocaat
Erfrecht advocaten treden op bij conflicten rondom vererving en nalatenschap. Ze weten alles van de wettelijke regels omtrent erfrecht en kunnen beide partijen van juridisch advies voorzien (bijvoorbeeld over de inhoud van een testament). Een voorbeeld van een situatie waarin een erfrecht advocaat wordt ingeschakeld, is als een familielid ineens een groot deel van de erfenis voor zichzelf wil.
Een advocaat erfrecht kan je ook te hulp staan als de overledene geen testament blijkt te hebben of als je het nalatenschap wilt verwerpen. Daarnaast kunnen advocaten erfrecht worden benoemd als vereffenaar of executeur, de aangifte voor de erfbelasting indienen en afspraken maken met eventuele schuldeisers van de overledene.
Wil je een erfrecht advocaat bij jou in de buurt inschakelen voor hulp bij (een conflict omtrent) een erfenis? In de MyGo Matchmaker kun je offertes bij verschillende erfrecht advocaten aanvragen, een online vragenformulier invullen of een terugbelverzoek indienen. Wil je direct contact met een erfrecht advocaat? Bel dan naar 085 106 1600.
Notaris erfrecht
Net als een erfrecht advocaat kan een notaris veel voor je betekenen op het gebied van erfrecht. Hij kan onder andere een testament, verklaring van erfrecht en verklaring van executele voor je opstellen. Daarnaast kan hij je helpen met de aangifte erfbelasting en het maken van een boedelbeschrijving.
Als er sprake is van meerdere erfgenamen, kan het een behoorlijk gedoe worden om de erfenis af te handelen. De notaris kan daarom de rol van executeur op zich nemen, als de overledene dat in diens testament had opgenomen. Ook kan een notaris een boedelvolmacht opstellen, waarmee erfgenamen alle verantwoordelijkheden aan één erfgenaam overdragen. Daarvoor is geen vermelding in het testament nodig.
MyGo helpt je graag
Wil je contact met een advocaat erfrecht of een notaris? Met de MyGo Matchmaker vind je snel en moeiteloos een geschikte optie bij jou in de buurt. De Matchmaker is 24 uur per dag, 7 dagen per week online te raadplegen. Liever telefonisch contact? Dat is ook mogelijk: we zijn tijdens openingstijden te bereiken op 085 106 1600.